Zwarte rijst koken, ook wel bekend als “verboden rijst”. Een bijzondere graansoort met een diepe, nootachtige smaak en een stevige beet. Het was ooit voorbehouden aan Chinese keizers vanwege de rijke voedingswaarde en luxe uitstraling. Tegenwoordig is het gelukkig voor iedereen toegankelijk en het is een uitstekende keuze voor wie wat anders wil dan de standaard witte of zilvervliesrijst. Zwarte rijst is niet alleen smaakvol, maar zit ook boordevol antioxidanten, vezels en mineralen. Het koken ervan vraagt net iets meer aandacht en tijd, maar het resultaat is het absoluut waard. Perfect als bijgerecht, in salades of als basis voor een voedzame maaltijd.
Hoelang zwarte rijst koken?
Benodigdheden
- Een ruime pan met deksel
- Zeef of vergiet
- Houten lepel
- Maatbeker
Ingrediënten
- 300 gram zwarte rijst
- 900 milliliter water
- Snufje zout
Stapsgewijze handleiding
1. Voorbereiden van de rijst
- Begin met het afspoelen van de zwarte rijst onder koud stromend water. Gebruik hiervoor een zeef of vergiet. Spoel tot het water helder is. Dit helpt om overtollig zetmeel te verwijderen, waardoor de rijst minder plakkerig wordt tijdens het koken. Als je de tijd hebt, laat de rijst dan minimaal vier uur weken in koud water. Dit maakt de rijst zachter en zorgt voor een kortere kooktijd.
2. Koken
- Doe de afgespoelde (en eventueel geweekte) rijst in een ruime pan en voeg 900 milliliter water toe. Voeg een snufje zout toe voor de smaak. Breng het geheel aan de kook op middelhoog vuur.
- Zodra het water kookt, zet je het vuur laag. Doe de deksel op de pan en laat de rijst zachtjes koken. Als je de rijst niet hebt geweekt, duurt dit ongeveer 45 tot 60 minuten. Heb je de rijst wel geweekt, dan is 30 tot 35 minuten voldoende. Roer af en toe om aanbranden te voorkomen.
- Haal de pan van het vuur en laat de rijst nog 10 minuten rusten met het deksel erop. Dit zorgt ervoor dat de rijst de laatste restjes vocht opneemt. Giet overtollig water af als dat nodig is en roer de rijst voorzichtig los met een houten lepel. Nu is je zwarte rijst klaar om geserveerd te worden.
Anders bereiden
Anders bereiden- Grill
Gekookte zwarte rijst kun je mengen met wat olie en kruiden en daarna in kleine porties op de grill leggen voor een knapperig effect. - Barbecue
Maak kleine rijstkoekjes en leg ze op de barbecue. Dit geeft een rokerige smaak en een knapperige buitenkant. - Airfryer
Verspreid de gekookte rijst op een bakplaatje en bak op 180 graden Celsius voor 10 tot 15 minuten voor een krokante bite. - Magnetron
Restjes zwarte rijst kun je eenvoudig opwarmen door ze afgedekt in de magnetron te plaatsen en op vol vermogen ongeveer 2 tot 3 minuten te verwarmen. - Friteuse
Maak rijstballetjes en frituur ze tot ze goudbruin en krokant zijn. Een lekkere snack of bijgerecht.
Vijf variaties
Vijf variaties- Vervang een deel van het kookwater door kokosmelk en voeg na het koken wat limoensap toe. Dit geeft een frisse, tropische smaak.
- Voeg tijdens het koken een handje rozijnen toe en garneer met gehakte amandelen of walnoten voor een zoethartige combinatie.
- Kook de rijst met een kaneelstokje, een paar kruidnagels en een laurierblad voor een warm, kruidig aroma.
- Meng geroosterde groenten, zoals paprika, courgette of aubergine, door de rijst en voeg verse kruiden toe zoals peterselie of koriander.
- Roer er na het koken wat sambal, sojasaus en gebakken uitjes door voor een pittige Aziatische twist.
Gebruiken in…
Gebruiken in…Gekookte zwarte rijst kun je o.a. gebruiken in gerechten waarin je een diepe, nootachtige smaak en een stevige beet wilt toevoegen. Deze rijst is door zijn donkere kleur en aromatische karakter niet alleen een smaakmaker, maar ook een visuele blikvanger op het bord. In de professionele keuken wordt hij vaak ingezet om contrast te creëren, zowel in kleur als in structuur. Een tip uit de kokswereld: kook de zwarte rijst altijd in ruim gezouten water, laat hem even rusten na het afgieten en werk hem op het laatste moment af met een scheutje goede olijfolie of een klontje geklaarde boter voor extra glans en smaak.
Een populair gerecht waarin gekookte zwarte rijst schittert, is een lauwwarme salade met gegrilde groenten zoals courgette, paprika en rode ui, afgewerkt met een frisse dressing op basis van citroensap en olijfolie. De rijst geeft zo’n salade body en maakt hem geschikt als hoofdgerecht. In de keuken van veel chefs wordt dit soort salades vaak opgemaakt op een groot serveerbord, zodat de kleuren optimaal tot hun recht komen.
Ook in wokgerechten doet zwarte rijst het uitstekend. Je kunt hem combineren met gebakken garnalen, knapperige sugar snaps en een lichte sojasaus met gember. De stevige korrel blijft mooi heel, zelfs als je hem kort meebakt, en neemt de smaken van de woksaus goed op zonder papperig te worden. Een professionele tip: voeg de rijst pas in de laatste minuut toe, zodat hij warm wordt zonder zijn structuur te verliezen.
Daarnaast kan zwarte rijst perfect dienen als basis voor een poké bowl. Denk aan een combinatie met gemarineerde zalm, avocado, edamame en ingelegde radijs. De subtiele nootachtige smaak van de rijst versterkt de frisse, hartige en zoetzure elementen van de toppings. Werk af met sesamzaad en een lichte ponzodressing voor een gerecht dat zowel smaakvol als fotogeniek is.
Tot slot is er nog het dessert, ja, zwarte rijst kan ook zoet. In de Aziatische keuken wordt hij bijvoorbeeld gekookt in kokosmelk met een beetje palmsuiker, en geserveerd met verse mango of geroosterde kokosvlokken. Het resultaat is een romige, lichtzoete afsluiter waarbij de rijst een zachte bite behoudt. Een culinaire tip hierbij is om de rijst eerst half te garen in water, en pas daarna de kokosmelk toe te voegen, zodat de korrels de romigheid opnemen zonder dat de kokosmelk schift.
Alternatieve granen
Alternatieve granenWanneer zwarte rijst niet beschikbaar is, zijn er verschillende alternatieven die qua smaak, structuur en presentatie dicht in de buurt komen. Een veelgekozen vervanger is wilde rijst, die ondanks zijn naam eigenlijk een graszaad is. Wilde rijst heeft een vergelijkbare stevige beet en aardse smaak, waardoor hij net als zwarte rijst goed past in salades, wokgerechten en warme schotels.
Ook paella- of zilvervliesrijst kan een goed alternatief zijn. Zilvervliesrijst behoudt tijdens het koken een stevige korrel en heeft eveneens een nootachtig aroma. Hoewel de kleur lichter is, kun je met de juiste ingrediënten en opmaak alsnog een aantrekkelijk gerecht creëren. Een chef-tip is om hem te koken in groentebouillon voor extra smaakdiepte.
Een andere optie is rode rijst, die qua kleurintensiteit tussen zwarte en zilvervliesrijst in zit. Rode rijst heeft een licht zoete, volle smaak en een zachte maar toch stevige textuur. Hij combineert goed met geroosterde groenten en rijke sauzen, en wordt in professionele keukens vaak gebruikt als kleurrijk accent in samengestelde gerechten.
Als laatste kun je kiezen voor een mengsel van granen, zoals een mix van quinoa, gerst en spelt. Dit geeft variatie in structuur en smaak, en kan een gerecht extra voedingswaarde geven. Door deze granen op dezelfde manier op smaak te brengen als zwarte rijst, kun je in veel gevallen een vergelijkbaar eindresultaat krijgen.
Hoelang houdbaar?
Hoelang houdbaar?Gekookte zwarte rijst kun je in een luchtdichte bak ongeveer 4 tot 5 dagen bewaren in de koelkast. Laat de rijst eerst volledig afkoelen voordat je hem opbergt. Wil je het langer bewaren? In de vriezer blijft gekookte zwarte rijst tot 3 maanden goed. Zorg ervoor dat je het in porties invriest, zodat je makkelijk de hoeveelheid kunt ontdooien die je nodig hebt. Opwarmen kan in de magnetron of in een pan met een scheutje water.
Wilhelmus Hengstmengel
Auteur en kokWilhelmus Hengstmengel, een culinaire expert met meer dan 15 jaar ervaring, weet als geen ander hoe belangrijk het is om voedingsmiddelen op de juiste manier te bewaren. Hij kent ook de noodzaak van de juiste technieken in en rond de keuken. Zijn kennis strekt zich uit van groenten en fruit tot vlees, vis en complete gerechten. Als voormalig groenteboer heeft hij een scherp oog ontwikkeld voor kwaliteit en duurzaamheid, wat hij combineert met zijn passie voor koken en eenvoudige, toegankelijke recepten.
Oorspronkelijk een Rotterdammer, is Wilhelmus inmiddels een echte wereldburger met Tirol als thuisbasis. Hij deelt zijn expertise over kooktechnieken, snijtechnieken, simpele schoonmaaktips, bewaren en invriezen op zowel Nederlandstalige als Duitstalige platforms, en belicht daarbij hoe kleine verschillen in technieken wereldwijd grote impact kunnen hebben.
