Penne koken is iets wat je misschien snel even tussendoor doet, maar eigenlijk verdient het alle aandacht. Een bord penne kan de basis zijn voor een heerlijke maaltijd, of je het nu combineert met een simpele tomatensaus, een romige kaassaus of een stevige ragù. Penne is zo’n pastasoort die door de holle buisvorm saus goed vasthoudt, waardoor elke hap rijk is aan smaak. Het maakt niet uit of je het maakt voor een doordeweekse maaltijd of voor een etentje met vrienden, penne doet altijd zijn werk.
Voor vier personen heb je ongeveer 400 gram penne nodig. Je kookt het simpelweg in een ruime pan met water en een beetje zout. Maar de kunst zit ‘m in het goed timen, zodat de penne niet te zacht, maar ook niet te hard is. Al dente, zoals de Italianen zeggen, dat is waar je naar streeft. In dit recept leg ik stap voor stap uit hoe je dat aanpakt. Het is geen hogere wiskunde, maar een beetje liefde en aandacht maakt het verschil.
Hoelang penne koken?
Benodigdheden
- Grote pan van minimaal 5 liter inhoud
- Vergiet
- Houten lepel of pollepel
- Keukenwekker of timer
Ingrediënten
- 400 gram penne
- 1 eetlepel zout
- Optioneel: 1 eetlepel olijfolie
Stapsgewijze handleiding
Penne koken
- Zet een grote pan op het vuur en vul deze met ongeveer 4 liter water. Breng het water aan de kook.
- Voeg zodra het water kookt een eetlepel zout toe. Dit zorgt ervoor dat de penne smaak krijgt tijdens het koken.
- Doe 400 gram penne in het kokende water. Roer direct even goed door zodat de penne niet aan elkaar plakt.
- Zet het vuur iets lager zodat het water rustig blijft koken. Zet een timer op 10 minuten.
- Controleer vanaf 9 minuten door een stukje te proeven. De penne moet stevig maar gaar zijn (al dente).
- Giet de penne af in een vergiet en schud het goed uit.
Tip
- Wil je dat de penne niet plakt als je het niet direct serveert? Voeg dan een scheutje olijfolie toe en roer even om.
Anders bereiden
Anders bereiden- Grill
Gekookte penne mengen met wat olie en kaas en kort grillen in een ovenschaal voor een krokant korstje. - Barbecue
Gekookte penne in een aluminium bakje, mengen met saus en kaas en even laten garen op het rooster. - Airfryer
Kook de penne kort (8 minuten), meng met olie en kruiden, en bak ze daarna 8 minuten op 180 graden voor krokante pasta snacks. - Magnetron
Penne is niet geschikt om rauw in de magnetron te koken, maar wel om op te warmen. Doe de gekookte penne in een schaal met een beetje water en dek af, 2 tot 3 minuten opwarmen. - Friteuse
Gekookte penne afkoelen, mengen met bloem en kruiden en frituren tot krokante pastachips.
Vijf variaties
Vijf variaties- Voeg een eetlepel olijfolie en een teentje knoflook toe aan het kookwater voor een subtiele smaak.
- Kook de penne samen met een laurierblad voor een kruidige toets.
- Meng na het afgieten een klontje boter door de penne voor een romig effect.
- Serveer de penne direct in de pan met wat Parmezaanse kaas en verse kruiden.
- Bak de penne na het koken nog even kort in de pan met wat olijfolie voor een licht krokant laagje.
Gebruiken in…
Gebruiken in…Gekookte penne kun je o.a. gebruiken in een breed scala aan gerechten die variëren van huiselijke ovenschotels tot verfijnde brasseriegerechten. In veel professionele keukens wordt penne geprezen om haar robuuste vorm, die sauzen goed vasthoudt. Een goede kok weet dat de juiste sauscombinatie het verschil maakt tussen een doorsnee bord pasta en een volwaardig gerecht dat je ook in een Italiaanse trattoria zou kunnen serveren. Denk bijvoorbeeld aan een klassieke penne alla arrabbiata, waarbij de pasta samen met olijfolie, knoflook, tomaten en een vleugje rode peper in de pan wordt gesautieerd. Door de penne even mee te laten stoven, neemt ze de smaak van de saus perfect op.
In een hotelkeuken gekookte penne ook vaak gebruikt in salades die lauw geserveerd worden, bijvoorbeeld met geroosterde groenten, kappertjes en een dressing van citroen en olijfolie. De truc hier is om de penne niet te gaar te koken, want dan verliest ze haar bite. Een chef zal zeggen: al dente is heilig. De penne moet dus net stevig genoeg blijven om structuur te houden wanneer ze gemengd wordt met olie of azijn.
Een ander gerecht waarin penne zich uitstekend leent, is een romige penne met gerookte zalm en spinazie. In professionele keukens wordt deze combinatie vaak afgerond met een scheut room en een beetje nootmuskaat voor die typische diepte in smaak. De romigheid balanceert het zoutige van de zalm, terwijl de penne voor de juiste textuur zorgt. Wil je een lichtere versie, vervang de room dan door een scheutje kookvocht van de pasta met een klontje boter. Dat is een bekende truc die zorgt voor een zijdezachte binding zonder het gerecht te verzwaren.
Ook in ovenbereidingen zoals een pennegratin doet gekookte penne het bijzonder goed. Denk aan een schaal gevuld met penne, een saus van tomaat en gehakt, en bovenop een laag bechamel met geraspte Parmezaan. Dit soort gerechten worden vaak mise-en-place voorbereid in de keuken: penne voorgekookt, saus klaar, en vlak voor het serveren de oven in voor die goudbruine korst. Het is een handige methode wanneer je veel gasten verwacht of in een hotelrestaurant werkt.
Tot slot kan gekookte penne ook een rol spelen in een fusiongerecht, bijvoorbeeld in een Aziatisch geïnspireerde wok met groenten, kip en een saus van sojasaus, sesamolie en gember. De penne neemt verrassend goed smaken op uit andere keukens, zolang de textuur stevig blijft. Een chef met lef zal penne niet schuwen in een Oosters gerecht; het draait allemaal om de balans van smaken en het behouden van structuur.
Alternatief
AlternatiefWanneer penne niet beschikbaar is, zijn er verschillende alternatieven die qua vorm, structuur en sauzenbinding uitstekend werken. Een van de meest logische vervangers is rigatoni. Deze buisvormige pasta is iets dikker en breder, met diepe ribbels waardoor dikke sauzen zoals vleessaus of romige tomatensaus zich goed kunnen hechten. In professionele keukens wordt rigatoni vaak gekozen als men een wat zwaardere saus gebruikt, omdat de grovere textuur beter bestand is tegen lange garing of heropwarmen.
Een andere uitstekende optie is mezze maniche, die korter is dan penne maar dezelfde cilindervorm heeft. Deze pasta is bijzonder populair in Romeinse gerechten zoals amatriciana of carbonara. Door de kortere lengte verdeelt de saus zich perfect over elke hap. Koks gebruiken mezze maniche graag in gerechten waarbij de saus intens van smaak is, bijvoorbeeld bij guanciale (wangen van varken) of bij een krachtige stoof.
Wanneer je op zoek bent naar een lichtere structuur, kun je ook kiezen voor fusilli. Deze spiraalvormige pasta houdt vloeibare sauzen, kruiden en oliedressings goed vast. Fusilli wordt veel gebruikt in koude pastasalades of bij gerechten met groenten en zeevruchten. In de keukenpraktijk van een chef is fusilli ideaal wanneer er gewerkt wordt met mediterrane smaken, zoals zongedroogde tomaat, olijven en rucola.
Een ander smakelijk alternatief is tortiglioni, dat iets groter en grover is dan penne. De ribbels van tortiglioni zijn dieper, waardoor deze pasta geschikt is voor gerechten met dikke, vleesrijke sauzen. In een professionele setting wordt tortiglioni vaak gebruikt in combinatie met ragù of een truffelroomsaus. Het voordeel is dat deze pasta zelfs na opnieuw opwarmen zijn structuur behoudt, wat handig is bij buffetten of traiteursbereidingen.
Tot slot is er maccheroni, de voorloper van de moderne penne, die in veel Italiaanse keukens nog wordt gebruikt. Deze gladde buisjes hebben geen ribbels maar zijn ideaal voor lichte sauzen of gerechten waarin de pasta zelf de hoofdrol speelt. Denk aan maccheroni met boter, salie en Parmezaan – een klassiek gerecht dat eenvoud en balans ademt.
Hoelang houdbaar?
Hoelang houdbaar?Gekookte penne blijft in de koelkast, goed afgedekt, tot 3 dagen goed. Zorg dat je het volledig laat afkoelen voor je het bewaart. Opwarmen kan makkelijk in de pan, magnetron of oven. Invriezen kan ook, maar houd er rekening mee dat de structuur wat minder stevig wordt. In de vriezer blijft gekookte penne tot 2 maanden goed.
Wilhelmus Hengstmengel
Auteur en kokWilhelmus Hengstmengel, een culinaire expert met meer dan 15 jaar ervaring, weet als geen ander hoe belangrijk het is om voedingsmiddelen op de juiste manier te bewaren. Hij kent ook de noodzaak van de juiste technieken in en rond de keuken. Zijn kennis strekt zich uit van groenten en fruit tot vlees, vis en complete gerechten. Als voormalig groenteboer heeft hij een scherp oog ontwikkeld voor kwaliteit en duurzaamheid, wat hij combineert met zijn passie voor koken en eenvoudige, toegankelijke recepten.
Oorspronkelijk een Rotterdammer, is Wilhelmus inmiddels een echte wereldburger met Tirol als thuisbasis. Hij deelt zijn expertise over kooktechnieken, snijtechnieken, simpele schoonmaaktips, bewaren en invriezen op zowel Nederlandstalige als Duitstalige platforms, en belicht daarbij hoe kleine verschillen in technieken wereldwijd grote impact kunnen hebben.
Zelf kook ik (volkoren) penne meestal 9 a 10 minuten, ik vind het lekker als pasta al dente gekookt is (beetje een bite).