Yam koken is iets wat je met geduld en aandacht doet. De stevige knol heeft een iets kruimelige structuur die goed tot zijn recht komt als je hem langzaam gaart in een pan. Voor dit recept gebruiken we witte of gele yam, die je vindt bij de toko of buitenlandse supermarkt. Let op dat je yam koopt en geen cassave of zoete aardappel, want die worden vaak verward met elkaar. Yam is iets droger van binnen, maar daardoor juist heel geschikt voor hartige maaltijden met een saus of stoofgerecht ernaast.
Ik kook yam het liefst in grove stukken, met een beetje zout in het water. Het lijkt qua aanpak een beetje op aardappels koken, maar yam is iets vezeliger en vullender. Je kunt hem daarna ook nog bakken of pureren, maar in dit recept hou ik het simpel. Gewoon koken in water tot hij zacht is, met een snufje liefde erbij. Zo komt die lichte, nootachtige smaak goed naar voren.
Hoelang yam koken?
Benodigdheden
- Snijplank
- Scherp mes
- Grote kookpan
- Vergiet
- Vork of mespunt
- schone theedoek
Ingrediënten
- 1 kilogram yam
- 2 liter water
- 10 gram zout
Stapsgewijze handleiding
1. Voorbereiding
- Snij de yam eerst in plakken van ongeveer 3 tot 4 centimeter dik. Spoel de plakken onder koud water om eventueel zand of vuil te verwijderen. Schil daarna met een scherp mes de taaie schil eraf. Spoel nogmaals na het schillen, zodat alle resten verwijderd zijn.
2. Koken
- Doe de stukken yam in een ruime pan en voeg genoeg koud water toe tot alles net onder staat. Voeg ongeveer 5 gram zout toe per liter water. Zet de pan op hoog vuur en breng aan de kook zonder deksel. Zodra het water kookt, draai je het vuur iets lager en laat je de yam zachtjes koken. Afhankelijk van de dikte duurt dit 20 tot 25 minuten.
- Controleer met een vork of mespunt of de yam zacht is. Giet af in een vergiet en laat een paar minuten droogstomen met een schone doek erover. Serveer direct of gebruik de gekookte yam verder in andere gerechten, zoals stoofpotten of salades.
Anders bereiden
Anders bereiden- Grill
Snij gekookte yam in plakken en bestrijk ze met wat olie. Grill 3 tot 4 minuten per kant tot ze lichtbruin en knapperig zijn. - Barbecue
Wikkel rauwe yam in aluminiumfolie en leg op de hete kolen. Reken op 35 tot 45 minuten, afhankelijk van de dikte. Prik tussendoor om te controleren. - Airfryer
Snij yam in blokjes van 2 centimeter, besprenkel met olie en bak op 180 graden Celsius gedurende 18 tot 20 minuten. Halverwege omschudden. - Magnetron
Leg stukjes yam in een magnetronbestendige schaal met een klein beetje water. Dek af en verwarm 10 tot 12 minuten op 800 watt. Laat even nagaren. - Friteuse
Snij gekookte yam in frieten en frituur op 180 graden Celsius tot goudbruin en krokant, ongeveer 4 tot 5 minuten.
Vijf variaties
Vijf variaties- Kook de yam in een mengsel van water en kokosmelk voor een licht romige smaak. Gebruik half om half.
- Vervang een deel van het kookwater door groente- of kippenbouillon voor extra aroma.
- Voeg een laurierblad, een stukje gember of een kaneelstokje toe aan het kookwater.
- Laat de gekookte yam afkoelen en bak in wat olie krokant aan in de pan. Strooi er wat paprikapoeder over.
- Stamp de gare yam met een beetje gekookte kokosmelk en een klontje roomboter tot een smeuïge puree. Heerlijk bij gestoofde vis of kip.
Gebruiken in…
Gebruiken in…Gekookte yam kun je o.a. gebruiken in een breed scala aan gerechten, zowel hartig als lichtzoet, afhankelijk van de bereidingswijze en de kruiden die je toevoegt. In de warme keuken wordt yam vaak ingezet als vervanger van aardappel, maar door zijn zachte, iets kruimelige structuur heeft hij een heel eigen karakter. In de professionele keuken wordt hij soms eerst kort geblancheerd en daarna opgebakken in roomboter of eendenvet, om zo een volle, ronde smaak te krijgen met een krokant korstje. Deze techniek, bekend als “afbakken in vetstof”, zorgt ervoor dat de binnenkant luchtig blijft terwijl de buitenkant goudbruin kleurt.
Een klassiek gerecht waarin gekookte yam uitstekend past, is een romige stoofpot met rundvlees of lam. De yam neemt de smaken van de saus goed op, waardoor het geheel rijker en voller smaakt. Je kunt de yam in grove stukken toevoegen aan het stoofvlees en hem mee laten sudderen, zodat hij de jus opneemt. Veel chefs gebruiken deze methode om het gerecht iets meer body te geven zonder het te binden met bloem of zetmeel. In West-Afrikaanse keukens wordt yam op vergelijkbare wijze verwerkt, vaak met tomaat, ui, knoflook en bouillon als smaakbasis.
Ook in de vegetarische keuken biedt gekookte yam veel mogelijkheden. Denk aan een kruidige groentecurry met kokosmelk, kurkuma en komijn, waarin de yam zorgt voor een volle bite. Door zijn milde smaak is hij bovendien een uitstekende drager voor aromatische kruiden zoals koriander, laurier en kruidnagel. In sommige restaurants wordt yam zelfs gepureerd en vervolgens in quenelles gevormd als garnituur bij een visgerecht. Dit geeft niet alleen een mooi mondgevoel, maar ook een subtiele balans tussen zoet en hartig.
Wil je yam op een lichtere manier serveren, dan kun je er ook een lauwwarme salade van maken. Meng blokjes gekookte yam met geroosterde paprika, fijngesneden rode ui, een scheut olijfolie en wat citroensap. Werk af met verse peterselie of bladselderij. De combinatie van warme en frisse smaken maakt dit ideaal als bijgerecht bij gegrilde kip of gebakken vis. Een tip uit de keuken: snij de yam in gelijke stukken voordat je hem kookt, zodat hij gelijkmatig gaart en niet uit elkaar valt.
Tenslotte is er de mogelijkheid om van gekookte yam puree te maken, een beetje vergelijkbaar met aardappelpuree, maar dan met een vollere, iets zoetige smaak. Voeg wat warme melk of kokosmelk toe, klop hem op met een garde tot hij luchtig is en breng op smaak met zout, nootmuskaat en een klontje boter. Deze puree past uitstekend bij gestoofde gerechten, wild of gegrilde groenten. In sommige keukens wordt zelfs een deel van de puree gemengd met eidooiers en in de oven gebakken tot een soort soufflé, een techniek die bekendstaat als “binden met liaison” en veel wordt toegepast in klassieke brasseriekeukens.
Alternatieve groente
Alternatieve groenteWanneer yam niet verkrijgbaar is, zijn er verschillende producten die qua smaak en structuur een goed alternatief vormen. Zo is bataat, ook wel zoete aardappel genoemd, een populaire vervanger. Hij heeft een vergelijkbare textuur, wordt iets sneller gaar en heeft een natuurlijke zoetheid die in veel gerechten goed tot zijn recht komt. Vooral in stoofpotten of curry’s kun je hem zonder problemen gebruiken, omdat hij eveneens goed smaken opneemt en niet snel uit elkaar valt.
Een ander alternatief is pastinaak, een wortelgewas dat van nature een volle, iets kruidige smaak heeft. Door pastinaak te koken en daarna kort op te bakken in boter krijg je een smaakprofiel dat dicht in de buurt komt van yam, vooral als je hem combineert met specerijen als kaneel of karwij. In de moderne gastronomie wordt pastinaakpuree vaak gebruikt als basis onder vlees of vis, net als yam in tropische keukens.
Cassave is eveneens een uitstekende keuze, vooral als je op zoek bent naar die authentieke, zetmeelrijke structuur. Let er wel op dat cassave altijd goed gaar moet zijn, want rauwe cassave kan bitter smaken. In de keuken van de Antillen wordt hij vaak eerst gekookt en daarna gebakken tot frieten, een techniek die ook met yam goed werkt. Cassave neemt bovendien kruidenolieën goed op, waardoor hij ideaal is voor gerechten met veel smaak zoals pittige sauzen of marinades.
Wil je liever een iets zachter alternatief, dan kun je aardappel of knolselderij overwegen. Beide hebben een neutrale basis, waardoor ze zich makkelijk laten combineren met allerlei aroma’s. Knolselderij geeft daarbij een lichte toets van selder, wat verrassend goed werkt in romige gerechten of soepen. Door aardappel en knolselderij in gelijke delen te mengen, krijg je een puree die qua mondgevoel dicht bij yam komt.
Tot slot is er taro, een knolgewas dat in Aziatische keukens veel wordt gebruikt. Het heeft een ietwat nootachtige smaak en een stevige structuur die goed standhoudt in stoofschotels. In professionele keukens wordt taro soms eerst gestoomd, daarna afgekoeld en in boter gebakken, zodat de buitenkant karameliseert. Daarmee benadert het zowel de smaak als het uiterlijk van yam, terwijl het net wat sneller gaart. Als chef kun je met deze alternatieven vrij spelen afhankelijk van het seizoen en de beschikbaarheid, zonder dat het karakter van je gerecht verloren gaat.
Hoelang houdbaar?
Hoelang houdbaar?Gekookte yam kun je tot 3 dagen bewaren in de koelkast, in een goed afgesloten bakje. Zorg dat hij volledig is afgekoeld voordat je hem afsluit. In de vriezer blijft gekookte yam ongeveer 2 maanden goed. Verpak in porties en gebruik goed afsluitbare diepvrieszakjes of bakjes.
Wilhelmus Hengstmengel
Auteur en kokWilhelmus Hengstmengel, een culinaire expert met meer dan 15 jaar ervaring, weet als geen ander hoe belangrijk het is om voedingsmiddelen op de juiste manier te bewaren. Hij kent ook de noodzaak van de juiste technieken in en rond de keuken. Zijn kennis strekt zich uit van groenten en fruit tot vlees, vis en complete gerechten. Als voormalig groenteboer heeft hij een scherp oog ontwikkeld voor kwaliteit en duurzaamheid, wat hij combineert met zijn passie voor koken en eenvoudige, toegankelijke recepten.
Oorspronkelijk een Rotterdammer, is Wilhelmus inmiddels een echte wereldburger met Tirol als thuisbasis. Hij deelt zijn expertise over kooktechnieken, snijtechnieken, simpele schoonmaaktips, bewaren en invriezen op zowel Nederlandstalige als Duitstalige platforms, en belicht daarbij hoe kleine verschillen in technieken wereldwijd grote impact kunnen hebben.
