Alikruiken koken doe je niet zomaar even tussendoor. Deze kleine zeevruchten, ook wel krukels genoemd, vragen aandacht en zorg. Je eet ze niet iedere dag, dus als je het doet, moet je het goed doen. Ze worden vooral langs de Nederlandse en Belgische kust gegeten, vaak met krentenbrood of als borrelhapje. De smaak is zilt, een tikje nootachtig en doet denken aan de zee zelf. Je moet ze goed spoelen, koken op de juiste manier en daarna komt het leukste: met een speld peuter je ze uit hun schelp.
Wat mij betreft hoort het erbij in de zomer, op een houten bankje buiten met een schaal krukels, een biertje en wat bruin brood. Je hebt er niet veel voor nodig, maar het draait allemaal om geduld. Ze zijn geen maaltijd op zich, maar een ervaring. En voor wie van schelpdieren houdt, is dit een klassieker.
Hoelang alikruiken koken?
Benodigdheden
- Grote pan met deksel
- Vergiet
- Schaal voor serveren
- Spelden of cocktailprikkers
- Scherp mesje (optioneel)
Ingrediënten
- 1.000 gram verse alikruiken levend, zandvrij
- 20 gram zeezout
- 2 laurierblaadjes
- 1 takje verse tijm
- 3 teentjes knoflook
- 1 liter water ongeveer, afhankelijk van je pan
Stapsgewijze handleiding
1. Voorbereiding
- Spoel de alikruiken eerst grondig onder koud stromend water. Doe dit meerdere keren tot er geen zand meer uitkomt. Laat ze daarna minstens 30 minuten in een kom met schoon water liggen, eventueel met een handvol zout erbij om het resterende zand kwijt te raken. Spoel opnieuw af.
2. Koken
- Vul een grote pan met ongeveer 1 liter water en voeg het zeezout, de laurierblaadjes, tijm en de geplette knoflook toe. Breng het geheel aan de kook. Voeg de alikruiken toe zodra het water goed kookt. Zet het vuur dan iets lager en laat alles 5 tot 7 minuten zachtjes doorkoken.
- Giet de alikruiken daarna direct af in een vergiet. Laat ze een paar minuten uitdampen en serveer ze daarna warm of koud. Geef er spelden of cocktailprikkers bij zodat je de dieren uit de schelp kunt peuteren.
Anders bereiden
- Grill
Verdeel de alikruiken over een metalen bakje of aluminium schaal en besprenkel met een beetje olijfolie en zeezout. Zet dit op een matig hete grill en warm ze ongeveer 4 minuten door. Draai halverwege even om. Niet te lang, anders worden ze rubberachtig. - Barbecue
Gebruik een gesloten barbecue en plaats de alikruiken in een schaal op het rooster. Voeg wat verse kruiden toe voor extra aroma. Na 5 minuten zijn ze klaar om te eten. - Airfryer
Doe de alikruiken in een hittebestendig bakje, besprenkel met olie en eventueel knoflook. Zet de airfryer op 180 graden Celsius en verwarm ze 6 minuten. Niet langer, anders drogen ze uit. - Magnetron
Plaats de alikruiken in een afgedekte schaal met een paar druppels water. Zet op 600 watt voor maximaal 2 minuten. Laat ze daarna even staan voordat je het deksel optilt. - Friteuse
Niet aanbevolen. De schelpen worden te heet en de inhoud droogt uit of barst. Geen fijne manier om ze klaar te maken.
Hoelang zijn alikruiken houdbar?
Verse, ongekookte alikruiken kun je 1 dag in de koelkast bewaren, in een open schaal met een vochtige doek eroverheen. Gekookte alikruiken blijven 2 tot 3 dagen goed in de koelkast, goed afgesloten in een luchtdichte bak.
Alikruiken invriezen is niet gebruikelijk. De structuur verandert sterk. Wil je het toch proberen, kook ze eerst, laat ze afkoelen en vries ze dan luchtdicht verpakt in. Maximaal 1 maand houdbaar.
Vijf variaties en aanpassingen
- Voeg een half glas droge witte wijn toe aan het kookwater voor een zachtere smaak.
- Serveer de gekookte alikruiken warm met een flinke dot huisgemaakte knoflook-kruidenboter.
- Voeg wat chilivlokken en een schijfje gember toe aan het kookvocht.
- Besprenkel ze na het koken met vers citroensap en fijngehakte peterselie.
- Laat afkoelen en serveer als koude zeevruchtensalade met een lichte vinaigrette van olie, azijn en mosterd.
Wilhelmus Hengstmengel
Auteur en kokWilhelmus Hengstmengel, een culinaire expert met meer dan 15 jaar ervaring, weet als geen ander hoe belangrijk het is om voedingsmiddelen op de juiste manier te bewaren. Hij kent ook de noodzaak van de juiste technieken in en rond de keuken. Zijn kennis strekt zich uit van groenten en fruit tot vlees, vis en complete gerechten. Als voormalig groenteboer heeft hij een scherp oog ontwikkeld voor kwaliteit en duurzaamheid, wat hij combineert met zijn passie voor koken en eenvoudige, toegankelijke recepten.
Oorspronkelijk een Rotterdammer, is Wilhelmus inmiddels een echte wereldburger met Tirol als thuisbasis. Hij deelt zijn expertise over kooktechnieken, snijtechnieken, simpele schoonmaaktips, bewaren en invriezen op zowel Nederlandstalige als Duitstalige platforms, en belicht daarbij hoe kleine verschillen in technieken wereldwijd grote impact kunnen hebben.
